KIN

เสียงดังกรอบ แกรบที่เข่า เกิดจากอะไร?

แค่เสียงปกติ หรือสัญญาณเตือนโรคข้อเข่า?

คุณเคยได้ยินเสียง “กรอบ แกรบ” หรือ “เข่าลั่น” เวลาลุกนั่ง เดิน หรือเปลี่ยนท่าทางหรือไม่?
หลายคนอาจรู้สึกตกใจ หรือสงสัยว่าเสียงเหล่านี้บ่งบอกถึงอาการผิดปกติหรือไม่ บางรายอาจไม่มีอาการใดๆ ร่วมด้วย แต่อีกหลายคนอาจมีอาการปวด บวม หรือข้อฝืดตามมา
บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจว่าเสียงเหล่านี้เกิดจากอะไร อันตรายหรือไม่ และเราจะป้องกันได้อย่างไร

 

เสียงเข่าดังเกิดจากอะไร?

1. ฟองแก๊สในข้อ (Cavitation)

• น้ำไขข้อมีแก๊สละลายอยู่ เช่น ไนโตรเจน เมื่อขยับข้อเข่าเร็วๆ แก๊สจะรวมตัวเป็นฟองและแตกตัว ทำให้เกิดเสียง “ป๊อก” หรือ “แกรบ”
• มักไม่อันตราย ไม่ก่อให้เกิดโรค
  

• พบในผู้สูงอายุหรือผู้ที่ใช้งานข้อเข่าหนัก เช่น วิ่ง กระโดด ยกของหนัก
• เกิดจากผิวข้อสึกหรอจนเกิดการเสียดสี มีเสียงกรอบแกรบร่วมกับปวดหรือฝืดข้อ

• ระหว่างเคลื่อนไหว เส้นเอ็นหรือกล้ามเนื้ออาจเลื่อนผ่านกระดูก ทำให้เกิดเสียงได้
• พบบ่อยในคนที่มีข้อเข่าหลวม ผิดรูป หรือมีประวัติบาดเจ็บ

 

สัญญาณอันตรายที่ควรพบแพทย์

• มีเสียงเข่าพร้อมอาการ ปวด บวม แดง ร้อน
• เคลื่อนไหวข้อเข่าไม่ได้ ติดหรืองอไม่ได้
• มีประวัติเคยได้รับอุบัติเหตุที่เข่า
• เสียงเข่าดัง เรื้อรัง รุนแรง หรือแย่ลงเรื่อยๆ

 

วิธีดูแลและป้องกันเสียงเข่าลั่น

1. ออกกำลังกายเสริมกล้ามเนื้อรอบเข่า

• กล้ามเนื้อต้นขาและสะโพกที่แข็งแรงจะช่วยพยุงข้อเข่า ลดแรงกด ลดแรงเสียดสี
• ท่าบริหารที่แนะนำ เช่น Bridge, Crunch
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ สัปดาห์ละ 3–5 วัน

• น้ำหนักเกินเพิ่มแรงกดที่ข้อเข่า ทำให้เกิดเสียงและความเสื่อมได้ง่าย
• รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน ลดภาระต่อข้อ

• หลีกเลี่ยงการนั่งยอง พับเพียบ ขัดสมาธิ นานเกินไป
• เปลี่ยนอิริยาบถบ่อยๆ
• หลีกเลี่ยงยกของหนักหรือการกระแทกเข่าบ่อยๆ
• งดรองเท้าส้นสูงเป็นประจำ

• แคลเซียมสูง: นม โยเกิร์ต ปลาเล็ก ถั่ว ไข่ ผักใบเขียว
• อาหารครบ 5 หมู่ ช่วยเสริมสร้างเนื้อเยื่อข้อ

• หากมีอาการปวดหรือบวม ควรพัก ประคบเย็น และลดการยืน/เดินนาน
• หลีกเลี่ยงกีฬาแรงกระแทก เช่น วิ่งลงเขา กระโดดเชือก

• หากมีเสียงดังผิดปกติร่วมกับอาการอื่น ควรตรวจหาสาเหตุโดยแพทย์เฉพาะทาง

 

เสียงเข่าดังร่วมกับปวด ควรทำอย่างไร?

• หยุดใช้งานข้อเข่า และให้ข้อพัก
• ประคบเย็น (ถ้าบวม) หรือประคบร้อน (เพื่อลดปวด)
• ยกขาขึ้นเพื่อลดอาการบวม
• ใช้อุปกรณ์ช่วยพยุง เช่น ไม้เท้า หากจำเป็น
• รับประทานยาแก้ปวดตามแพทย์แนะนำ (เช่น ibuprofen)
• อย่าใช้ยาชุดหรือยาสเตียรอยด์โดยไม่ปรึกษาแพทย์
• หากอาการไม่ดีขึ้นภายใน 1–2 สัปดาห์ ควรพบแพทย์ทันที

 

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

Q: เสียงเข่าลั่นอันตรายไหม?
A: ถ้าไม่มีอาการปวดหรือบวมร่วมด้วย มักไม่อันตราย แต่หากมีอาการควบคู่กันควรพบแพทย์

Q: คอลลาเจนช่วยเรื่องเสียงเข่าได้ไหม?
A: ยังไม่มีหลักฐานชัดเจนว่าช่วยลดเสียงโดยตรง แต่บางการศึกษาชี้ว่าอาจช่วยเรื่องข้อเสื่อม

Q: คนอายุน้อยเป็นข้อเข่าเสื่อมได้ไหม?
A: ได้ โดยเฉพาะหากใช้งานเข่าหนัก เคยบาดเจ็บ หรือมีน้ำหนักตัวมาก

Q: ออกกำลังกายแล้วเสียงเข่าดังมากขึ้น ควรหยุดไหม?
A: หากไม่มีอาการปวด มักไม่จำเป็นต้องหยุด แต่ควรปรึกษานักกายภาพหรือแพทย์เพื่อปรับท่าให้เหมาะสม

 

เสียงเข่าลั่นไม่ใช่เรื่องเล็กเสมอไป

• เสียง “กรอบแกรบ” ที่ข้อเข่าอาจเป็นเพียงฟองแก๊สแตก แต่ถ้ามีอาการปวด บวม หรือเคลื่อนไหวลำบาก ควรรีบพบแพทย์
• การออกกำลังกายเสริมกล้ามเนื้อ การควบคุมน้ำหนัก และหลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ทำให้ข้อเข่าเสื่อมจะช่วยลดเสียงได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• หมั่นสังเกตตัวเอง และดูแลสุขภาพข้อเข่าอย่างสม่ำเสมอเพื่อชีวิตที่เคลื่อนไหวได้อย่างไร้กังวล