KIN

วิธีฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองให้ได้ผล ภายใน 90 วัน

โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) เป็นสาเหตุสำคัญของการทุพพลภาพระยะยาวในผู้สูงอายุ ปัจจุบันแนวทางการฟื้นฟูใน 90 วันแรกมีความสำคัญอย่างยิ่งในการเพิ่มโอกาสการฟื้นตัวและลดภาวะแทรกซ้อน บทความนี้จะสรุปแนวทางปฏิบัติที่เป็นปัจจุบัน พร้อมผสานข้อมูลจากงานวิจัยใหม่ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดสำหรับผู้ป่วยและครอบครัว

 

ทำไม 90 วันแรกถึงสำคัญ?

งานวิจัยจาก American Stroke Association (2024) พบว่า กว่า 70% ของการฟื้นตัวเกิดขึ้นภายใน 3 เดือนแรกหลังเกิดภาวะสมองขาดเลือดหรือเลือดออก การดูแลที่เหมาะสมในช่วงนี้มีผลต่อความสามารถในการกลับมาใช้ชีวิตได้ใกล้เคียงเดิม

ขั้นตอนการฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง

1. การประเมินเบื้องต้น และวางแผนฟื้นฟู

ภายใน 24-48 ชั่วโมงแรก ทีมเวชศาสตร์ฟื้นฟูและกายภาพบำบัดจะทำการประเมินดังนี้

• ระดับความรู้สึกตัว
• การทำงานของแขนขา
• ความสามารถในการกลืนและการพูด

การประเมินนี้จะเป็นตัวกำหนดโปรแกรมฟื้นฟูที่เหมาะสม เช่น โปรแกรม KIN rehab ซึ่งได้รับการยอมรับในการดูแลฟื้นฟูผู้สูงอายุโดยเฉพาะ

ข้อมูลจาก Journal of Rehabilitation Medicine (2023) แนะนำว่า การเริ่มเคลื่อนไหวภายใน 24 ชั่วโมงหลังเสถียร มีผลลดระยะเวลานอนโรงพยาบาล และลดโอกาสเกิดแผลกดทับและภาวะติดเชื้อ

ที่ KIN Nursing Home มีแนวทางฟื้นฟูที่เน้น Early Mobilization เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถนั่ง ยืน และเดินได้เร็วขึ้น

3. การทำกายภาพบำบัดผู้สูงอายุอย่างต่อเนื่อง

หัวใจสำคัญคือ “ความสม่ำเสมอ” โดยเน้น 3 ส่วนใหญ่

• การเคลื่อนไหวแบบใช้งานจริง (Task-Oriented Training) เช่น หยิบของ กินข้าวเอง
• การฝึกการทรงตัว (Balance Training) ลดความเสี่ยงล้ม
• การฟื้นฟูความแข็งแรง (Strength Training) โดยเฉพาะกล้ามเนื้อแกนกลางลำตัว

ภาวะซึมเศร้าหลังโรคหลอดเลือดสมอง (Post-Stroke Depression) พบได้ถึง 30-50% ของผู้ป่วย การดูแลสุขภาพจิตเป็นหัวใจหนึ่งของการฟื้นฟู เช่น

• การทำกิจกรรมกลุ่ม
• การกระตุ้นสังคม
• การทำสมาธิ และจิตบำบัดเชิงบวก

ที่ KIN Nursing Home มีบริการดูแลด้านจิตวิทยาเชิงบูรณาการ เพื่อฟื้นฟูสุขภาพใจของผู้สูงอายุควบคู่กับการฟื้นฟูร่างกาย

ปี 2024 มีเทคโนโลยีหลายตัวที่ช่วยให้การฟื้นฟูมีประสิทธิภาพขึ้น เช่น

• AI Rehabilitation Systems ที่ประเมินการเคลื่อนไหวแบบเรียลไทม์
• Wearable Devices เพื่อติดตามสัญญาณชีพ
• Tele-rehabilitation ที่ทำให้การฟื้นฟูที่บ้านเป็นไปได้อย่างต่อเนื่อง

ซึ่ง KIN rehab และ KIN Origin ได้เริ่มใช้เทคโนโลยีเหล่านี้อย่างแพร่หลายแล้วในไทย

ตารางแนวทางฟื้นฟูใน 90 วันแรก

ช่วงเวลา	กิจกรรมสำคัญ
1-7 วัน	เริ่มนั่งบนเตียง นั่งเก้าอี้ ฝึกยกแขนขาเบา ๆ
8-30 วัน	เดินช่วยเหลือ เริ่มทำกิจวัตรเอง ฝึกการพูด/กลืน
31-60 วัน	เดินโดยใช้ไม้เท้าหรือเครื่องพยุง เสริมสร้างกำลังกล้ามเนื้อ
61-90 วัน	ฝึกความคล่องตัว ฝึกการทำงานประสานมือ-ตา กลับไปใช้ชีวิตประจำวัน

 

สิ่งที่ครอบครัวควรทำ

การมีส่วนร่วมของครอบครัวเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดต่อความสำเร็จ เช่น

• กระตุ้นให้ทำกายภาพบำบัดสม่ำเสมอ
• ดูแลโภชนาการที่เหมาะสม เช่น อาหารอ่อนแต่มีคุณค่า
• ปรับสภาพแวดล้อมบ้านให้ปลอดภัย เช่น ติดราวจับในห้องน้ำ
• สนับสนุนกำลังใจให้ไม่รู้สึกโดดเดี่ยว

KIN Nursing Home มีโปรแกรมอบรมสำหรับครอบครัวผู้ดูแล เพื่อเสริมความเข้าใจในเรื่องนี้อย่างเป็นระบบ

งานวิจัยล่าสุดที่สนับสนุน

• Lancet Neurology (2023) พบว่า การเริ่มฟื้นฟูเชิงรุก เพิ่มโอกาสกลับมาเดินได้เองถึง 45%
• Stroke Journal (2024) แนะนำให้ใช้โปรแกรมฟื้นฟูเฉพาะบุคคล (Personalized Rehabilitation Program) สำหรับผู้ป่วยสูงอายุเพื่อลดภาวะแทรกซ้อน
• WHO Report 2024 ชี้ว่า การบูรณาการเทคโนโลยีใหม่ในการฟื้นฟูผู้สูงอายุ ช่วยลดอัตราการกลับเข้าโรงพยาบาลซ้ำถึง 30%

 

90 วันแรก คือโอกาสทองในการฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง การทำตามแนวทางที่เป็นระบบ ตั้งแต่การประเมิน การฟื้นฟูเชิงรุก การดูแลสุขภาพจิต และการใช้เทคโนโลยีทันสมัย ร่วมกับการสนับสนุนจากครอบครัว จะทำให้โอกาสกลับไปมีชีวิตปกติมีมากขึ้น

หากคุณกำลังมองหาแนวทางที่เป็นมืออาชีพและได้ผลจริง สามารถขอคำปรึกษาได้ที่ KIN rehab, KIN Nursing Home และ KIN Origin ซึ่งมีทีมแพทย์และนักกายภาพบำบัดผู้สูงอายุที่พร้อมให้บริการแบบองค์รวม